“Ăn dặm” chắc hẳn là cụm từ được các bậc cha mẹ đặc biệt quan tâm trong quá trình phát triển của con, vậy cho bé bắt đầu quá trình ăn dặm vào thời điểm nào thì hợp lý và liệu cho bé ăn dặm sớm có thật sự tốt cho bé? Hãy cùng Bear Việt Nam tìm hiểu để có thêm nhiều kinh nghiệm chăm sóc bé phát triển tốt nhất nhé!
1. Ăn dặm quan trọng như thế nào?
Theo bộ Y tế Hoa Kỳ, ăn dặm là quá trình chuyển chế độ ăn của bé sơ sinh từ sữa mẹ, sữa công thức sang ăn các loại thực phẩm khác. Quá trình này có thể kéo dài hoặc ngắn tùy thuộc vào sự phát triển của bé.
Có thể nói ăn dặm là một bước cực kì quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ sơ sinh. Thời kỳ ăn dặm là thời kỳ bé cần bổ sung rất nhiều năng lượng vào cơ thể để phát triển. Thông thường mỗi trẻ sẽ có thời điểm riêng để bắt đầu ăn dặm, trung bình khoảng 6 tháng tuổi là lượng dinh dưỡng dự trữ sẽ giảm dần và trẻ cần bắt đầu ăn dặm.
Thông thường để nhận biết thời điểm tốt nhất cho bé, các mẹ cần dựa vào sức khỏe của bé để quyết định, cụ thể:
- Với bé sinh đủ tháng 5.5 tháng hoặc 6 tháng là thời điểm thích hợp cho bé bắt đầu quá trình ăn dặm.
- Với bé sinh non: mẹ không nên cho bé bắt đầu ăn dặm trước 6 tháng tuổi và không nên trễ hơn 7.5 tháng.
2. Lý do không nên cho bé ăn dặm quá sớm hoặc quá trễ
2.1 Ăn dặm quá sớm
Không nên cho bé ăn dặm quá sớm. Thời gian tốt nhất là ít nhất sau 5.5 tháng hoặc 6 tháng, để giảm các triệu chứng tiêu hóa, biếng ăn sau đó. Nhiều cha mẹ đã mắc 1 sai lầm là thường tập cho bé ăn dặm trước 5.5 tháng tuổi bằng ăn 1 hay vài muỗng rau củ quả xay hoặc là dùng bột ngọt ăn dặm (vì đa phần nghĩ tập bé ăn như vậy làm bé ăn tốt hơn khi chính thức ăn dặm lúc 5.5 tháng). Tất cả điều này là hoàn toàn không cần thiết và dễ làm bé biếng ăn sau đó.
Trước 5.5 tháng tuổi, sữa mẹ hoặc sữa công thức là thức ăn duy nhất của bé, không cần tập, không cần thử bất kì món ăn dặm nào để bé quen. Nếu cho bé ăn trước 5.5 tháng tuổi, vị giác bé chưa hoàn thiện, việc mở rộng các gai vị giác chưa đủ thì bé rất dễ biếng ăn về sau.
Như vậy việc cho bé ăn quá sớm khi bé chưa có đủ men tiêu hóa hấp thu các chất dinh dưỡng, dễ gây bé khó chịu khi ăn, lâu ngày làm bé biếng ăn, rủi ro bé bị dị ứng với thức ăn sẽ cao hơn, phân bị lỏng hay bị tiêu chảy nếu bé không tiêu hóa được thức ăn. Ăn dặm sớm cũng khiến trẻ thiếu một số vi chất cần thiết chẳng hạn như bé bị thiếu máu do thiếu sắt. Mẹ nên cho trẻ bú hoàn toàn 6 tháng đầu.
2.2 Ăn dặm quá trễ
Tuy nhiên, nếu mẹ cho trẻ ăn dặm muộn (khoảng 7-8 tháng tuổi) thì điều gì sẽ xảy ra?
Lúc này, trẻ do quá quen với việc bú mẹ, nên rất khó để tiếp nhận thức ăn khác ngoài sữa mẹ với độ đặc hơn. Nếu 7-8 tháng bé mới ăn dặm, bé sẽ không được tập, cũng như rèn luyện kỹ năng nuốt, nhai thức ăn, sự phối hợp giữa các cơ, hàm, lưỡi của trẻ chưa nhuần nhuyễn, dẫn đến việc trẻ khó nuốt, không biết xử lý thức ăn thô, nên sợ hãi việc ăn. Trong khi đó, vào thời điểm này, mẹ đã phải chuyển cấu trúc thức ăn từ dạng mịn, rây nhuyễn, sang dạng cháo đặc hơn, có hình khối, thịt cá, rau củ chỉ cần xay nát mà không cần rây nữa.
Việc cho trẻ ăn dặm muộn sẽ khiến trẻ bị rối loạn cấu trúc thức ăn, dẫn đến việc trẻ sợ hãi khi ăn, chán ăn, biếng ăn, lâu ngày dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, chậm lớn. Ngoài ra còn có thể dẫn đến những hậu quả khác như tăng trưởng kém do mức năng lượng hấp thụ thấp, chứng máu thiếu chất sắt, những vấn đề về ăn uống,..
Nhiều mẹ bỉm, nhất là mẹ mới có bé đầu, mẹ chưa có nhiều kinh nghiệm thường không nắm rõ bản chất ăn dặm dẫn đến những sai lầm trong việc chọn đúng thời gian bắt đầu cho bé ăn dặm. Nhưng mẹ đừng quá lo lắng, Bear Việt Nam đã giúp mẹ đúc kết những điều cần biết trước khi cho bé ăn dặm để giúp bé ngon miệng và phát triển mỗi ngày, mẹ nhé.
