Mâm ngũ quả ngày Tết là nét văn hóa truyền thống lâu đời được người Việt gìn giữ và truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Những mâm ngũ quả sặc sỡ, nhiều màu sắc được dâng lên tổ tiên với tấm lòng thành kính và niềm hy vọng cho năm mới an khang thịnh vượng.
Mỗi dịp Tết xuân về, các gia đình thường chọn mua những trái cây tươi ngon nhất, đẹp mắt nhất và trang trí cho mâm ngũ quả ngày Tết. Tuy nhiên, quá trình lại không hề đơn giản, hãy để Bear Vietnam bật mí cho bạn cách trang trí đẹp và ý nghĩa nhất nhé!
Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết
Hàng năm vào dịp Tết Nguyên Đán, các gia đình lại chuẩn bị mâm ngũ quả ngày Tết để bày tỏ mong ước cho một năm mới ấm no, may mắn, phúc lộc tràn đầy. Mỗi mâm ngũ quả thường gồm 5 loại quả khác nhau tượng trưng cho ngũ hành và ứng với sinh mệnh con người.
Nguồn gốc của mâm ngũ quả xuất phát từ lễ Vu Lan của đạo Phật. Theo quan niệm Phật của Phật giáo, “trái cây năm màu” tượng trưng cho “ngũ thiện căn”: tín căn – lòng tin, tấn căn – ý chí kiên cường, niệm căn – ghi nhớ, định căn – tâm không loạn, huệ căn – sáng suốt.
Với người Việt, số 5 trong mâm ngũ quả vừa tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở vừa là biểu tượng cho mong muốn “ngũ phúc lâm môn” – đón ngũ phúc vào nhà:
- Phú quý – giàu có, sung túc
- Trường thọ – sống thọ
- Khang ninh – khỏe mạnh, an yên
- Hảo đức – phẩm hạnh tốt đẹp, lương thiện
- Thiện chung – may mắn, không bất ngờ gặp tai họa, không đau đớn, khổ sở.
>>> Xem thêm: Tổng hợp những câu chúc Tết hay năm 2024 bạn nên biết
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp, đơn giản
Vậy mâm ngũ quả ngày Tết gồm những gì? Tùy thuộc vào từng vùng miền hay địa phương, gia chủ sẽ có cách bày mâm ngũ quả ngày Tết khác nhau.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc thường phối theo 5 màu theo ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, gồm có:
- Chuối xanh tượng trưng cho sự sum vầy, quây quần
- Bưởi vàng tượng trưng cho sự giàu có, sung túc
- Phật thủ mang hương thơm dịu nhẹ, có ý nghĩa lưu giữ thần Phật, ông bà tổ tiên ở lại phù hộ cho gia đình
- Quất cảnh, ớt đỏ được trang trí xung quanh vừa làm sặc sỡ thêm mâm ngũ quả vừa tượng trưng cho sự may mắn, thành đạt
- Lựu mang ý nghĩa cát tường, may mắn
Trong mâm ngũ quả miền Bắc, nải chuối xanh đa số được đặt ở dưới cùng và đỡ lấy các loại hoa quả khác. Hình ảnh nải chuối xanh mướt như bàn tay đang nâng đỡ, che chở cho gia đình. Ở giữa mâm sẽ là quả phật thủ, bưởi vàng, các loại quả còn lại như ớt đỏ, lựu, lê được bày trí xung quanh sao cho cân đối, hài hòa.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
So với hai miền còn lại của đất nước, hoa quả của miền Trung không quá phong phú do thường xuyên gặp thiên tai như bão lũ, hạn hán… Bì vậy, mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung thường khá đơn giản, miễn là gia chủ thành tâm.
Ở miền Trung, trong mâm ngũ quả Tết thường có:
- Chuối mang ý nghĩa che chở, đùm bọc, gắn kết
- Đu đủ tượng trưng cho sự đủ đầy
- Xoài thể hiện mong muốn tiêu xài vừa đủ
- Quýt tượng trưng cho sự thành công, thành đạt
- Thanh long mang ngụ ý rồng mây gặp hội
Cách trang trí mâm ngũ quả của người miền Trung khá đơn giản và không quá cầu kỳ. Họ thường đặt những loại quả lớn, nặng ở dưới cùng, phía trên là những quả nhỏ được xếp đan xen nhau để tạo nên sự hài hòa hoàn hảo.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Là vựa trái cây của cả nước nên người miền Nam rất cầu kỳ trong việc chọn quả để trang trí trong mâm ngũ quả. Thay vì chú ý tới màu sắc, họ thường chọn loại quả theo cách phát âm sao cho tương ứng với mong muốn “cầu sung vừa đủ xài”.
Đồng thời, họ cũng tránh chọn những loại trái cây có phát âm gần với điều không tốt như chuối (chúi nhủi, không phất lên được), lê (lê lết, thất bại), sầu riêng (buồn tẻ, đau khổ)…
Với mong muốn cho một năm mới sung túc, người miền Nam sẽ bày trí mâm ngũ quả ngày Tết với các loại quả quen thuộc như:
- Mãng cầu – cầu mong điều tốt đẹp
- Sung – mong ước sự sung túc
- Dừa – vừa đủ, không thiếu
- Đu đủ – mang lại sự đủ đầy, phồn thịnh
- Xoài – tiêu xài thoải mái
- Dưa hấu – tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn
Người miền Nam xếp các quả to, nặng, có màu xanh ở phía dưới. Bên trên là những quả nhỏ hơn, có màu sắc sặc sỡ xen kẽ với nhau. Đặc biệt, họ thường trang trí mâm ngũ quả ngày Tết giống như một ngọn tháp. Hai bên của mâm sẽ là cặp dưa hấu lớn, tròn trịa đẹp mắt.
Lưu ý khi bày mâm ngũ quả ngày Tết
Để có một mâm ngũ quả ngày Tết vừa đẹp, độc đáo, vừa ý nghĩa và thể hiện lòng thành của bạn thật không đơn giản. Vì vậy, hãy chú ý một số điều sau đây để có thể chuẩn bị mâm ngũ quả hoàn hảo nhất nhé!
Cách chọn hoa quả ngày Tết đẹp nhất
Để có một mâm ngũ quả ngày Tết vừa đẹp mắt, vừa giữ được màu sắc tươi mới và lâu bền, việc lựa chọn cẩn thận là vô cùng. Đặc biệt là khi thị trường có rất nhiều hàng hóa vào dịp Tết, việc mua sắm càng đòi hỏi sự sáng suốt và tỉnh táo.
Bạn không nên mua các loại hoa quả quá sớm vì có thể bị chín quá hoặc hỏng trước Tết. Thay vì lựa trái cây đã chín hẳn thì hãy chọn quả chín vừa, còn hơi ương để khi bày lên mâm đón Tết thì chúng vừa chín tới và không bị hư.
Lựa chọn những quả chắc tay, không bị dập, trầy xước, với cuống và lá xanh sẽ tạo nên mâm ngũ quả hoàn hảo. Lưu ý, không nên rửa trái cây trước khi bày biện mâm ngũ quả, vì có thể làm tăng héo hoặc hư trái cây khi có nước đọng.
Những điều cần kiêng kỵ khi bày mâm ngũ quả
Có một số điều cần kiêng kỵ khi bày biện mâm ngũ quả ngày Tết mà bạn cần phải lưu ý:
- Người miền Nam sẽ kiêng cúng những loại trái cây như chuối, lê, táo… Vì theo quan niệm của họ, các loại quả này mang ý nghĩa không tốt cho việc làm ăn, kinh doanh.
- Tết thường kéo dài trong nhiều ngày. Do đó, bạn không nên mua những trái cây quá chín, dễ bị thối, hư hỏng, mang đến điềm không may cho gia chủ trong năm mới.
- Cần phải chuẩn bị mâm ngũ quả trước đêm 30 Tết nếu là tháng đủ hoặc đêm 29 Tết nếu là tháng thiếu.
- Tuyệt đối không được sử dụng trái cây giả vì không thể hiện sự thành kính đối với thần linh và bậc bề trên.
Hình ảnh mâm ngũ quả ngày Tết đẹp
Nếu bạn muốn chuẩn bị sắm sửa và trang trí cho Tết Nguyên Đán sắp tới, hãy tham khảo một số mẫu trang trí mâm ngũ quả ngày Tết đẹp, ý nghĩa được sưu tầm bởi Bear Việt Nam nhé!
Mâm ngũ quả ngày Tết là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, mang ý nghĩa sâu sắc. Thông qua đó, ta thể hiện tấm lòng thành kính với tổ tiên, cha ông, đất trời cùng mong muốn cho năm mới đủ đầy, ấm no, hạnh phúc. Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đã hiểu thêm về giá trị truyền thống này cũng như biết cách là sao để bày mâm ngũ quả đẹp nhất, ý nghĩa nhất cho dịp Tết 2024 này.
